Zęby zaczynają formować się i rozwijać w kościach szczęk już w czasie życia płodowego. Oznacza to, że przed wyrżnięciem się pierwszych zębów powinniśmy rozpocząć wzmacnianie szkliwa i wewnętrznych warstw zęba, ponieważ kiedy zęby pojawiają się w jamie ustnej szkliwo jest całkowicie zmineralizowane i przestaje się rozwijać. Jednym z najlepszych sposobów wzmacniania szkliwa jest dostarczenie fluoru.

LECZENIE FLUOREM

Szkliwo zębów zawiera fluor skoncentrowany w zewnętrznej warstwie, ale może on zostać „wypłukany”, jeżeli stale jest wystawiony na działanie kwasu. Najlepszym sposobem, żeby uniemożliwić to uciekanie fluoru jest uodpornienie szkliwa na działanie kwasu. Możemy zastosować terapię fluorkową w gabinecie. Fluor stosowany bezpośrednio na zęby jest bardzo stężony. To uzupełnia zapasy szkliwa.

Jak często dziecko powinno stosować terapię fluorową?

Terapię fluorową dziecko powinno otrzymać dwa razy w ciągu roku podczas wizyt kontrolnych. Fluor może być dostarczany w postaci lakierów, żeli smakowych nakładanych na specjalnych łyżkach lub nakładkach.

Jak terapia fluorowa może pomóc w zapobieganiu próchnicy?

Dzieci, które regularnie otrzymują terapię fluorową, mogą mieć o 40% mniej próchnicy niż inne.Fluor powstrzymuje wzrost metabolizmu bakterii, blokuje łańcuch rozkładający cukier.

Niektóre pasty zawierają fluor, inne nie. Które są lepsze?

Zdecydowanie polecam pastę z fluorem. Dodawany miejscowo podczas regularnego szczotkowania pomaga uzupełniać codzienne zapasy w zębach. Fluor należy stosować ostrożnie. Ilość jaką potrzebuje dziecko zależy od wieku i wagi. Pewna ilość fluoru pomaga wzmocnić szkliwo, ale nadmiar może prowadzić do stanu zwanego fluorozą. Objawia się ona w postaci brązowych, żółtych lub kredowo-białych plam, których nie można usunąć.

Jaka ilość fluoru jest odpowiednia dla dziecka?

Jak już wcześniej wspomniałam dawkowanie fluoru zależy od wieku i wagi dziecka. Na całym świecie przy zapobieganiu próchnicy zalecane są dawki fluoru w ilościach 0,005 mg/kg/dobę. Uzupełniające podawanie można rozpocząć już bardzo wcześnie. W Polsce preparatem fluoru jest Zymofluor. Lek w postaci kropli lub tabletek zawiera fluorek sodu. Ilość kropli lub tabletek uzależniona jest od wieku dziecka, a także od zawartości fluoru w wodzie pitnej. Amerykańska Akademia Pediatrii doradza, aby kontynuować podawanie fluoru do 16 roku życia (do tego wieku następuje mineralizacja trzeciego zęba trzonowego, tzw. zęba mądrości).

USZCZELNIACZE BRUZD

Miejscowa terapia fluorowa jest doskonała do ochrony gładkich części zęba. Powierzchnia żująca bocznych zębów stanowi duże wyzwanie. Blisko 80% próchnicy powstaje w zębach bocznych, gdzie bruzdy na powierzchniach żujących są pułapką dla jedzenia i potem dla bakterii. Te bruzdy są bardzo wąskie i dlatego często szczotka nie może prawidłowo ich wyczyścić. Na szczęście te obszary mogą być doskonale chronione przez uszczelniacze. Tworzą one barierę między szkliwem i bakteriami. Jeżeli bakterie i produkowane przez nie kwasy nie mogą dotknąć zęba, próchnica nie może powstać. Skoro bruzdy są zamienione w płaskie powierzchnie, bakterie i węglowodany są łatwo usuwane przez szczoteczkę i pastę. Uszczelniacze są prosto i bezpośrednio zakładane, co jest ich dodatkowym atutem. Niektóre zawierają fluor, który powoli uwalnia się.

Czy uszczelniacze bruzd zużywają się?

Badania wykazują, że 66% uszczelniaczy po 10 latach jest nietknięta. Co 6 miesięcy Twój dentysta będzie kontrolował szczelność uszczelniaczy. Laki (uszczelniacze) są zrobione z żywego materiału (skład podobny do materiału do wypełnień, ale bardziej płynny), który kurczy się lub rozszerza, gdy jest eksponowany na ekstremalne temperatury. Aby przedłużyć żywotność laku dzieci powinny unikać bardzo zimnych i bardzo gorących pokarmów. W przypadku, gdy lak wypadnie, można założyć go ponownie.

Czy wszystkie zęby mogą być zabezpieczone przy użyciu laków?

Uszczelniacze potrzebują szorstkiej powierzchni do przyczepienia, jak np. głębokie, wąskie bruzdy w zębach bocznych. Gładkie powierzchnie zębów przednich nie utrzymają laku, ale na szczęście są one łatwiejsze do oczyszczenia za pomocą szczoteczki i nici.

MECHANIZM DZIAŁANIA USZCZELNIACZY

80% próchnicy powstaje w zębach bocznych, gdzie bruzdy na powierzchniach żujących zatrzymują jedzenie i bakterie. Czasami kształt bruzdy zmusza nas do zastosowania metody tzw. poszerzonego lakowania. Jeżeli bruzda ma kształt łezki, to nałożony uszczelniacz może nie wypełnić dokładnie bruzdy. Wtedy konieczne jest poszerzenie bruzdy za pomocą specjalnego wiertła szczelinowego lub abrazji powietrznej. Poszerzone lakowanie możemy również zastosować, gdy próchnica zaatakuje szkliwo. Abrazja lub wiertło usuną zmienione tkanki zęba i będzie można założyć uszczelniacz do oczyszczonych bruzd.

Podsumowując, prawidłowa higiena domowa naszych dzieci to inwestycja na całe życie. Jednak konieczne są kontrole, których częstotliwość ustala lekarz. W czasie wizyt dzieci przyzwyczajają się do gabinetu, lekarza itd. Poza tym sprawdzany jest stan uzębienia i wykonywana fluoryzacja, która jest konieczna nawet w przypadku dzieci mających fluoryzacje w szkole dlatego, że preparaty gabinetowe, których mogą używać lekarze to taka bomba fluorowa dla zębów.